Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh
Trong khuôn khổ dự án "Không khí Sạch, Thành phố Xanh, Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) với sự hỗ trợ tài chính của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đã trang bị 01 hệ thống bình nước nóng năng lượng mặt trời (NLMT) 300 lít cho một cụm nhà trọ 15 người thuộc Xóm chạy thận Lê Thanh Nghị
Xóm chạy thận – tên thường gọi của xóm trọ đa phần là các bệnh nhân chạy thận nằm trong con ngõ 121 Lê Thanh Nghị. Khu xóm nhỏ nằm gần bệnh viện Bạch Mai, nơi 3 lần mỗi tuần các bệnh nhân thuê trọ tại đây lại phải đến lọc máu.
Người dân xóm trọ này nghèo lắm, vất vả lắm. Nỗi lo toan hiện rõ trên từng gương mặt. Họ lo cho cuộc sống hàng ngày, lo cho căn bệnh thường trực với những đau đớn cả về thể xác lẫn tinh thần và lo cho tương lai không chắc chắn phía trước. Cái nghèo và bệnh tật cũng làm cho không khí của xóm trọ thêm phần cô quạnh.
Lần đầu đến với xóm chạy thận, chúng tôi đã nhận ra thứ khói đặc trưng của bếp than tổ ong. Những người bệnh ở đây, họ sử dụng bếp than tổ ong để đun nước phục vụ sinh hoạt và nấu ăn hàng ngày. Lượng nước hàng ngày cần phải đun là khá lớn. Họ biết thứ khói đặc quánh của bếp than tổ ong không tốt cho sức khỏe, lại gây ô nhiễm không khí, nhưng vì tiết kiệm chi phí, họ vẫn chấp nhận sử dụng.
Tác hại của than tổ ong đã được nói đến rất nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng. Mặc dù chi phí rẻ, đun nấu tiện lợi, tuy nhiên, than tổ ong được ví như sát thủ thầm lặng vì chúng tiềm ẩn rất nhiều nguy hại đối với sức khỏe người sử dụng và môi trường không khí. Tỷ lệ người mắc các bệnh nguy hiểm như bệnh viêm phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, ung thư thanh quản, viêm đường hô hấp và phổi đang có xu hướng tăng lên trong cộng đồng dân cư sử dụng bếp than tổ ong. Bên cạnh đó, khi đốt viên than tổ ong còn sản sinh ra các khí độc như SO2, NO2, CO, thậm chí cả bụi mịn.
Người dân Xóm chạy thận sử dụng bếp than tổ ong để đun nước sinh hoạt hàng ngày
Góp phần trong nỗ lực chung cùng Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội thực hiện kế hoạch xóa sổ bếp than tổ ong trên địa bàn thành phố đến cuối năm 2020, sự chuyển đổi là cần thiết nhưng với những hộ nghèo như những người bệnh ở xóm chạy thận, họ cần hơn nữa những hỗ trợ thiết thực.
Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) với sự hỗ trợ tài chính của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đã trang bị 01 hệ thống bình nước nóng năng lượng mặt trời (NLMT) 300 lít cho một cụm nhà trọ 15 người thuộc Xóm chạy thận Lê Thanh Nghị. Qua khảo sát thực tế, duy nhất chỉ một khu thuê trọ đáp ứng được điều kiện mặt bằng để lắp đặt hệ thống bình nước nóng NLMT. Hệ thống được sử dụng để cung cấp nước nóng, tạo sự thuận lợi cho người dân trong việc tiếp cận nguồn nước nóng từ năng lượng mặt trời mà không phát sinh thêm chi phí, góp phần bảo vệ sức khỏe cho người điều trị thận tại khu dân cư này. Mô hình này được lắp đặt và bàn giao cho ông Phạm Văn Hiền, chủ thuê nhà trọ và ông Mai Anh Tuấn, trưởng xóm chạy thận ngõ 121 Lê Thanh Nghị vận hành và quản lý hệ thống để đảm bảo công trình được sử dụng đúng mục đích và tuân thủ các quy định chung của khu thuê trọ. Có nước nóng trực tiếp từ vòi sẽ giảm thiểu nhu cầu sử dụng bếp than tổ ong, rủi ro bưng bê nước sôi, và hơn nữa còn tiết kiệm chi phí cho người bệnh.
Ông Mai Anh Tuấn, trưởng xóm chạy thận Lê Thanh Nghị kiểm tra mô hình hoàn thiện
Lễ bàn giao hệ thống bình nước nóng cho chủ nhà thuê trọ và trưởng nhóm bệnh nhân
Chị Vũ Thị Mai, đã sống ở xóm chạy thận 14 năm, chia sẻ: “Trước kia bệnh nhân ở đây hoàn toàn sử dụng bếp than tổ ong. Tôi bị viêm xoang, nhiều người cũng nói dùng bếp than tổ ong không tốt cho bệnh này mà bệnh nhân chạy thận như chúng tôi kinh tế rất hạn hẹp, nên hầu như ngày nào cũng phải sử dụng bếp than tổ ong để đun nước tắm giặt. Từ khi được hỗ trợ lắp đặt bình nước nóng năng lượng mặt trời, tôi và mọi người trong xóm đã không phải sử dụng bếp than tổ ong có hại cho sức khỏe, lại có nước nóng dùng trong sinh hoạt hàng ngày. Người bệnh ở đây vui lắm vì đã có nước nóng thường xuyên và không làm ảnh hưởng đến môi trường. Hơn nữa, như trước dùng bếp than mỗi ngày tôi phải mua than với chi phí 3.000 đồng/viên. Hiện nay đã có bình nước nóng này, không phải mất tiền mua than, nên một tháng tôi tiết kiệm được khoảng 200.000 đồng.”
Ông Phạm Văn Hiền, chủ thuê nhà trọ đánh giá cao những lợi ích mà dự án đem lại cho xóm trọ: “Người dân trong xóm trọ rất vui vì được dự án hỗ trợ lắp đặt miễn phí hệ thống bình nước nóng năng lượng mặt trời, sử dụng nước nóng trực tiếp từ vòi, thay thế việc đun nước bằng bếp than tổ ong. Đặc biệt, với bệnh nhân chạy thận, họ phải thường xuyên tắm bằng nước nóng, kể cả mùa hè. Viêc đun nước bằng bếp than tổ ong vừa ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, vừa tốn thời gian đun nước, rồi lại phải bê ấm nước nóng rất nguy hiểm. Với vai trò chủ thuê nhà trọ, tôi cam kết sẽ sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời một cách hiệu quả nhất, để những bệnh nhân ở xóm chạy thận có nước nóng trực tiếp dùng hàng ngày”.
Người dân xóm trọ vui mừng sử dụng nước nóng trực tiếp từ vòi…
cho sinh hoạt hàng ngày
Chúng tôi tin rằng, với bình nước nóng năng lượng mặt trời, những người bệnh của xóm chạy thận đã dần giảm thiểu và loại bỏ sự phụ thuộc vào bếp than tổ ong. Và không chỉ tại con xóm nhỏ này, sẽ có nhiều hơn nữa các hộ gia đình tại Hà Nội chuyển sang sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời vì những hiệu quả có thể nhìn thấy được mà mô hình này đem lại. Sau Xóm chạy thận, dự án sẽ cùng với các nhà cung cấp uy tín tiếp tục hỗ trợ các hộ gia đình trên địa bàn Hà Nội sử dụng các giải pháp xanh như đèn LED và bình nước nóng năng lượng mặt trời.
