KUALA LUMPUR (Thomson Reuters Foundation) – Theo kết quả sơ bộ của một báo cáo mới đây, năm 2017, số ngày có không khí sạch của Thủ đô Việt Nam - Hà Nội, chỉ nhiều hơn số ngày một tháng một vài ngày, với mức độ ô nhiễm ngày càng tăng để “theo kịp” với tình hình khói bụi ô nhiễm của thành phố Bắc Kinh, Trung Quốc.
Ô nhiễm không khí trung bình hàng năm tại Hà Nội vào năm 2017 cũng cao hơn gấp 4 lần so với mức độ được coi là “Chấp nhận được” theo tiêu chuẩn về chất lượng không khí của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) bốn lần, theo một báo cáo của Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID).
Cũng theo tổ chức này, tình hình có thể ngày càng tệ hơn.
Số ngày có chất lượng không khí tốt chỉ nhiều hơn một tháng một chút", Lars Blume, cố vấn kỹ thuật của GreenID, cho biết, đơn vị phân tích dữ liệu theo dõi không khí được thu thập tại Đại sứ quán Mỹ ở Hà Nội.
"Điều này nằm ngoài tầm kiểm soát của con người; họ phải ra ngoài, làm việc và trong nhiều trường hợp thực sự khó để cảm nhận không khí tốt hay tệ", vị chuyên gia nói với Reuters.
Theo ông Blume, ô nhiễm không khí tại Hà Nội xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, gồm sự gia tăng số lượng công trường xây dựng, gia tăng sử dụng xe máy cũng như ôtô, và thói quen đốt đồng của nông dân.
Tuy nhiên nghiên cứu trong báo cáo trên chỉ ra những ngành công nghiệp nặng như sản xuất thép, xi măng, các nhà máy nhiệt điện than nằm gần thủ đô cũng là những yếu tố quan trọng góp phần gây ô nhiễm không khí.
Hiện chất lượng không khí tại Hà Nội còn kém hơn thủ đô Jakarta của . Báo cáo kết luận tình hình khó có thể cải thiện nếu Việt Nam vẫn tiếp tục thúc đẩy kế hoạch xây dựng thêm nhiều nhà máy nhiệt điện than.
Phơi nhiễm với nồng độ các chất ô nhiễm cao, đặc biệt trong thời gian dài, có thể ảnh hưởng tới hệ hô hấp, viêm nhiễm thậm chí dẫn đến bệnh tim và ung thư.
Nhận thức được vấn đề này, vào giữa năm 2016, chính phủ Việt Nam đã đưa ra kế hoạch hành động quốc gia nhằm kiểm soát khí thải và cải thiện chất lượng không khí. Hà Nội đang có kế hoạch lắp đặt 70 trạm quan trắc không khí.
Báo cáo của GreenID cũng nêu ra việc thiếu các quy định trong vấn đề chất lượng không khí, cần nâng cao nhận thức của người dân về vấn đề và các biện pháp hữu hiệu để giảm thiểu tác động, chẳng hạn như sử dụng máy lọc không khí trong nhà.
Theo ông Blume, Chính phủ Việt Nam cần lắp đặt nhiều trạm quan trắc kiểm soát ô nhiễm không khí trên toàn quốc và cung cấp dữ liệu công khai cho công chúng.
Báo cáo của GreenID (sẽ xuất bản vào cuối tháng 2/2018) cũng cho rằng việc cải thiện quy hoạch đô thị, thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo và hệ thống giao thông công cộng cũng là các biện pháp cần thiết.
Khảo sát trước đây của GreenID chỉ ra rằng mức độ quan tâm của người dân tới vấn đề chất lượng không khí ở Việt Nam luôn ở mức cao và họ nhận thấy sự gia tăng các vấn đề hô hấp của trẻ em, theo Nguyễn Thị Anh Thư, nghiên cứu viên GreenID.
Người dịch: Đỗ Xuân Hoàn - GreenID
Dịch từ: Reuters