Ngụy Thị Khanh - người phụ nữ của những sáng tạo Xanh

Giám đốc điều hành của Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) Ngụy Thị Khanh là người có nhiều cống hiến trong hoạt động thúc đẩy phát triển năng lượng bền vững, quản trị tốt nguồn nước, không khí và phát triển Xanh ở Việt Nam. Chị được người yêu mến gọi là “anh hùng môi trường”, người phụ nữ của những sáng tạo Xanh.

Sinh năm 1976, chị Khanh lớn lên trong thời kỳ đất nước đang chuyển đổi từ nền kinh tế bao cấp sang kinh tế thị trường nên thấu hiểu nỗi khổ của người dân Việt Nam trong cuộc sống khi sử dụng than tổ ong làm nguồn năng lượng nấu ăn. Chị từng chứng kiến nhiều người quanh mình nhiễm bệnh hiểm nghèo từ sự ảnh hưởng của bụi và khí độc than. Âu đó cũng là những lý do dù chị Khanh theo học tiếng Pháp, định hướng làm nhà ngoại giao nhưng lại đưa chị đến với  lĩnh vực môi trường.

Tốt nghiệp Học viện quan hệ quốc tế, chị Khanh bắt đầu với những công việc về các vấn đề bảo tồn nước và phát triển cộng đồng cho một tổ chức phi lợi nhuận nhỏ của Việt Nam. Chị đã đến nhiều nơi ở Việt Nam, tìm hiểu cuộc sống người dân, nguồn nước, môi trường sống. Từ những chuyến đi này đã cho chị nhiều kinh nghiệm và những ý tưởng sáng tạo nhiều dự án về môi trường ứng dụng vào thực tế đời sống tại Việt Nam.

Năm 2011, chị Ngụy Thị Khanh thành lập GreenID với tâm huyết  thúc đẩy các giải pháp xanh, giảm thiểu thải khí carbon ra môi trường và quản trị không khí. Chị đã cùng các cộng sự tiến hành phân tích chuyên sâu về hệ thống năng lượng của Việt Nam, bao gồm về sử dụng năng lượng tái tạo không phụ thuộc vào than, giải quyết những thách thức của ô nhiễm nguồn nước không chỉ ở việc cung cấp nước sạch cho cộng đồng.

Green ID tiến hành 40 công trình lớn nhỏ về các hoạt động giám sát chất lượng không khí, nâng cao nhận thức cộng đồng và tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào các dự án môi trường Xanh và biến đổi khí hậu. Chị Khannh cũng là người tiên phong trong thành lập Liên minh năng lượng bền vững Việt Nam, mạng lưới gồm 11 tổ chức xã hội Việt Nam và quốc tế hợp tác về các vấn đề năng lượng khu vực.
 

Giám đốc trung tâm Phát triển sáng tạo xanh Ngụy Thị Khanh, người đã có nhiều đóng góp với Việt Nam trong các hoạt động nghiên cứu về năng lượng, biến đổi khí hậu và môi trường. Ảnh: Việt Cường Năm 2018, chị Ngụy Thị Khanh là người phụ nữ đầu tiên của Việt Nam nhận giải thưởng Môi trường Goldman, giải thưởng lớn nhất thế giới dành cho các nhà hoạt động môi trường cơ sở. Ảnh: Tư liệu Chị Ngụy Thị Khanh phát biểu với sứ mệnh họat động môi trường Xanh tại Việt Nam trong lễ trao giải thưởng môi trường Goldman 2018. Ảnh: Tư liệu Chị Ngụy Thị Khanh và 6 anh hùng môi trường đến từ 6 châu lục nhận Gải thưởng Goldman 2018. Ảnh: Tư liệu Chị Ngụy Thị Khanh là người điều phối và tổ chức nhiều hội thảo về năng lượng tái tạo tại Việt Nam. Ảnh: Việt Cường

Sau nhiều năm liền miệt mài học, nghiên cứu các lĩnh vực về than và biến đổi khí hậu, chị Ngụy Thị Khanh đã nỗ lực hợp tác với Chính phủ để phát triển những dự án mới có tính thiết thực trong cải thiện sự ảnh hưởng của môi trường đến chất lượng sống. Năm 2013, chị thực hiện một nghiên cứu về giảm tỷ lệ sử dụng than bằng cách sử dụng các nguồn năng lượng bền vững khác thay thế. Chị Khanh đã tổ chức các hoạt động đào tạo và truyền thông tại 8 tỉnh bị ảnh hưởng bởi thiên tai. 

Hàng trăm ấn phẩm, và nhiều bài báo khoa học phản ảnh sự tác động của than nghiêm trọng đến môi trường của chị Khanh và Green ID đã nhận được sự quan tâm của Chính phủ trong kế hoạch thay đổi năng lượng khác cho năng lượng từ than đá. Tháng 1 năm 2016, Chính phủ  Việt Nam đã điều chỉnh các kế hoạch phát triển cho các nhà máy than và khẳng định cam kết của Việt Nam trước cộng đồng quốc tế nhằm thực hiện có trách nhiệm các cam kết quốc tế về giảm khí thải nhà kính.

Nghiên cứu của chị Khanh đã hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng than của Việt Nam sang các giải pháp năng lượng tái tạo và bền vững. Năm 2018, Chị Ngụy Thị Khanh là người Việt Nam đầu tiên được trao giải thưởng Môi trường Goldman, giải thưởng lớn nhất thế giới dành cho các nhà hoạt động môi trường cơ sở đến từ 6 lục địa trên thế giới. Giải thưởng cũng đã công nhận chị Khanh là nhà hoạt động môi trường có thành tựu quan trọng trong việc bảo vệ môi trường tại Việt Nam.

Chị Khanh cũng đã được bình chọn là một trong 100 người có ảnh hưởng nhất tới thay đổi chính sách khí hậu toàn cầu năm 2019 do Tổ chức Apolitical bình chọn. Theo đánh giá của Quỹ Môi trường Goldman, chị Ngụy Thị Khanh và các cộng sự đã sử dụng những nghiên cứu khoa học và thúc đẩy các cơ quan nhà nước tham gia vào nhiều dự án năng lượng dài hạn, bền vững và giảm sự lệ thuộc nguồn than tại Việt Nam. Những nỗ lực của chị đã giúp loại bỏ được 115 triệu tấn khí thải carbon dioxide từ Việt Nam mỗi năm
 

Phát triển nguồn năng lượng tái tạo như điện, năng lượng mặt trời là những dự án thiết thực mà chị Khanh và Green ID đã triển khai tại Việt Nam. Ảnh: Việt Cường Sử dụng năng lượng mặt trời thay thế nguồn năng lượng than là dự án mà chị Khanh và Green ID nghiên cứu có tác động mạnh mẽ tới các nhà máy hoạt động tại Việt Nam trong kế hoạch giảm phát thải nhà kính. Ảnh: Việt Cường Chị Ngụy Thị Khanh cùng niềm vui của trẻ em làng Tư Mại, Đông Anh, Hà Nội khi sử dụng nước sạch. Ảnh: Tư liệu Trẻ em thôn Đông Khánh, xã Tư Mại, Đông Anh, Hà Nội hưởng nguồn nước tinh khiết công nghệ Ro 1000 L/H sử dụng năng lượng mặt trời do Green ID thực hiện. Ảnh: Tư liệu

Hiện chị Ngụy Thị Khanh cùng GreenID đi tiên phong triển khai phương pháp lập kế hoạch năng lượng địa phương, trình diễn các lợi ích đa chiều của các giải pháp năng lượng bền vững cho hộ gia đình, cộng đồng và xã hội. Dưới sự lãnh đạo của chị, GreenID đã giúp đỡ cho hơn 20.000 người dân ở nhiều cộng đồng khác nhau được tăng cường tiếp cận với năng lượng sạch, nước sạch. Chị Khanh cũng làm tốt công tác kết nối, đối thoại và hợp tác với các nhà hoạch định chính sách, xây dựng mạng lưới các bên liên quan để vận động và hỗ trợ cho quá trình chuyển dịch ngành năng lượng Việt Nam phát triển nguồn năng lượng tái tạo, giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và nhiệt điện than. Từ năm 2016, chị đã cùng các đồng nghiệp khởi xướng chương trình Tuần lễ Năng lượng tái tạo đầu tiên để chia sẻ kinh nghiệm, thúc đẩy học hỏi về các thực tiễn và bài học tốt về năng lượng sạch. Chị Ngụy Thị Khanh tin tưởng rằng, năng lượng sạch sẽ giúp người Việt Nam giảm suy thoái môi trường, phục hồi lại nguồn nước và không khí sạch./.

Nguồn: Báo ảnh Việt Nam