Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh
Quá ngắn, quá thách thức cho doanh nghiệp và người dân chạy đua theo mốc thời hạn mà Quyết định 3/2020/QĐ-TTg đưa ra trong bối cảnh đại dịch Covid-19.
GÓI GIẢI CỨU XANH KHÔNG ĐỒNG: KÉO DÀI THỜI GIAN HỖ TRỢ CHO ĐIỆN MẶT TRỜI ÁP MÁI VÀ CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ĐIỆN MẶT TRỜI DÀI HẠN, BỀN VỮNG
Hà Nội, ngày 20 tháng 4 năm 2020
Quá ngắn, quá thách thức cho doanh nghiệp và người dân chạy đua theo mốc thời hạn mà Quyết định 13 đưa ra trong bối cảnh Covid. Đó chính là tâm tư mà các đại biểu tham dự tọa đàm trực tuyến về FIT 2 và cơ chế chính sách cho phát triển Điện Mặt Trời ở Việt Nam sau 2020 do Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) và các thành viên nhóm cộng đồng Năng lượng tái tạo Việt Nam phối hợp tổ chức ngày 11 tháng 4 năm 2020.
Quyết định 13/2020/QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam (thay thế Quyết định 11/2017 đã hết hiệu lực từ 30/6/2019) đã được chính phủ ban hành ngày 6/4/2020, có hiệu lực thi hành từ 22/5/2020 và có thời hạn áp dụng đến hết ngày 31/12/2020 đưa ra các biểu giá hỗ trợ mới (FIT2) cho các dự án điện mặt trời mặt đất, mái nhà và nổi trên mặt nước. Trong đó mức giá FIT mới cho hệ thống ĐMT mái nhà giảm xuống còn 8,38cent (tương đương 1.943VND/kWh), mức giá hỗ trợ cho các dự án điện mặt trời mặt đất là 7,09 cent (tương đương 1.644 VNĐ/kwh) và dự án điện mặt trời nổi là 7,69 cent Mỹ (tương đương 1.783 VNĐ/kwh).
Hệ thống điện mặt trời áp mái lắp đặt tại Hà Nội
Tọa đàm trực tuyến đã có sự tham gia của hơn 120 đại biểu là đại diện cho các Quỹ đầu tư, chủ dự án, doanh nghiệp thi công, xây lắp, cung cấp dịch vụ, người tiêu dùng, chuyên gia và giới truyền thông trong và ngoài nước. Buổi toạ đàm diễn ra rất sôi nổi với các thảo luận xoay quanh chủ đề về các điểm thuận lợi và khó khăn để thực hiện cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời (FIT2) theo Quyết định số 13/QĐ-TTg trong bối cảnh dịch Covid 19 đang diễn ra vô cùng phức tạp. Các băn khoăn, thắc mắc về các cơ chế chính sách liên quan cũng được thảo luận và giải đáp từ những người tham dự.
Bà Trần Hương Thảo – Trưởng đại diện chi nhánh Công ty Năng lượng Mặt trời Bách Khoa, SolarBK khu vực miền Bắc phát biểu tại tọa đàm: “FIT 2 ra đời giống như một cơn mưa cho mảnh đất điện mặt trời đang khô hạn. Tuy nhiên, chúng ta cần không chỉ dừng lại ở FIT 2 mà là một chính sách phát triển cho ngành điện mặt trời một cách lâu dài, bền vững, có định hướng rõ ràng. Có như vậy, Việt Nam mới đuổi kịp các Quốc gia khác trong quá trình chuyển dạng năng lượng tái tạo thần tốc như hiện nay”.
Ông Đào Du Dương, Phó Trưởng đại diện Hiệp hội Năng lượng Sạch Việt Nam tại Tp.HCM cho rằng: “FIT2 nhằm giải cứu cho 36 dự án điện mặt trời quy mô trang trại chưa kịp hưởng FIT1 trong khi thời hạn chỉ còn 7 tháng với bối cảnh Covid đầy biến động, thời hạn này gần như là bất khả thi. Còn với điện mặt trời áp mái, từ nay đến 31/12/2020 thời gian là quá ngắn để kịp tiến độ trong điều kiện thi công, còn điện áp mái là ở trên cao, việc đảm bảo an toàn còn ảnh hưởng rất nhiều đến tiến độ, đến chi phí nhân công. Phía Nam lại sắp vào mùa mưa nên việc ảnh hưởng đến thi công rất lớn”. Ông cũng đưa ra kiến nghị không những chỉ gia hạn thêm thời gian cho điện mặt trời áp mái mà cần có chính sách lâu dài hơn hoặc có thời gian nhất định và rõ ràng hơn cho phát triển điện mặt trời áp mái này 6 tháng trước khi hết hạn FIT2.
Ông Nguyễn Đức Toàn –Chủ tịch Công ty Cổ phần Điện Sài Gòn Gia Định (EHCMC) cũng đưa ra 4 đề xuất: Điện mặt trời áp mái không nên gộp vào QĐ 13 này; Gia hạn thời gian giá FIT, có thể gia hạn FIT2 hoặc phải có ngay giá FTT 3 ngay sau 31/12/2020 để thúc đẩy phát triển thị trường áp mái tại Việt Nam; Khi hết FIT2 thì các dự án điện mặt trời quy mô trang trại sau ngày 24/11/2019 cần có cơ chế đầu thấu để các dự án tiếp tục thực hiện được; Chính phủ và nhà nước hoàn thiện, cải tạo, nâng cấp đường xây truyền tải để giải tỏa công suất cho các nhà máy.
Ông Nguyễn Tùy Anh – Giám đốc Quỹ Blue Leaf Energy/Macquarie Capital nêu quan điểm QĐ13 “không nên giới hạn công suất lắp đặt điện mặt trời áp mái mà nên giới hạn sản lượng điện phát lên lưới không được quá 1MW để thúc đẩy tự dùng”. Ông cũng đề xuất nên có thông tư riêng cho điện mặt trời áp mái, để có hướng dẫn rõ ràng, tạo cơ chế khuyến khích tối đa thúc đẩy thị trường này.
Ông Phạm Nam Phong – Tổng Giám Đốc, Công ty Cổ phần Điện Mặt Trời Vũ Phong cũng đồng quan điểm mong muốn kéo dài thời gian của FIT2 tối thiểu tới cuối năm 2021 để người dân và doanh nghiệp có cơ hội kịp đầu tư điện mặt trời mái nhà. Ngoài ra ông Phong cũng nêu ý kiến nên có FIT3 theo hướng ưu tiên phát triển điện mặt trời mái nhà phân tán, ưu tiên giá cao hơn ở những vùng có bức xạ thấp như miền Bắc, và tại mỗi vùng nên có giá ưu đãi hơn đối với các hệ thống nhỏ (<100kWp) do suất đầu tư hệ thống nhỏ cao hơn, để khuyến khích nhiều người dân và doanh nghiệp nhỏ tham gia đầu tư điện mặt trời.
“8 tháng tới hi vọng các dự án đạt đúng tiến độ như FIT2, nhưng chúng tôi kiến nghị Chính phủ cần có các chính sách mang tính bền vững. Giá FIT nên lâu dài, vấn đề đường dây truyền tải cũng cần xem xét” – Ông Lê Viết Vĩnh – nhà đầu tư điện mặt trời Vĩnh Hảo 6.
Kết thúc toạ đàm, các đại biểu tham dự đều nhất trí về một số đề xuất kiến nghị chung nhằm thực hiện FiT2 hiệu quả, tránh rơi vào tình trạng như FIT 1 như sau:
-----------------------------
VỀ TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO XANH (GREENID)
Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) là một tổ chức phi lợi nhuận (NPO) của Việt Nam được thành lập dưới Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) theo quyết định số 840/QD-LHH ngày 27/12/2011.
GreenID hoạt động để góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững cho Việt Nam và khu vực Mê Công và hiện đang nỗ lực để trở thành một tổ chức phi chính phủ Việt Nam có uy tín và đi tiên phong trong thúc đẩy ngành năng lượng bền vững. GreenID nhận thấy rằng để thúc đẩy phát triển bền vững cần phải cùng lúc giải quyết đồng bộ các vấn đề liên quan tới các khía cạnh xã hội, quản trị và công nghệ. Với kinh nghiệm thực tiễn từ các dự án kết hợp với các ứng dụng tri thức và lý thuyết cập nhật trên thế giới. GreenID có thể đóng góp các giải pháp phát triển bền vững cho các chính sách và cộng đồng địa phương. Chi tiết về hoạt động của GreenID tại Website: http://greenidvietnam.org.vn
Từ năm 2018, GreenID khởi xướng chương trình Triệu Ngôi Nhà Xanh vì Việt Nam thịnh vượng để thúc đẩy ứng dụng các giải pháp Xanh bao gồm điện mặt trời mái nhà tại các hộ gia đình, tòa nhà, khu công sở, công xưởng, văn phòng. Hiện nay GreenID đang hợp tác cùng với các thành viên Liên minh hành động vì Khí hậu Việt Nam (VCCA) để triển khai chương trình này tới nhiều tỉnh thành trong cả nước. Chi tiết về chương trình xem tại website: http://trieungoinhaxanh.com.vn
