Noah Garcia là chủ nhiệm chính sách tại Advanced Energy Economy, một hiệp hội công nghiệp dành cho các công ty năng lượng sạch. Nội dung đóng góp này thể hiện quan điểm của tác giả, không phải của Canary Media.
Năng lượng tái tạo, các loại năng lượng phân tán (DER) và xa điện (EV) vẫn là ưu hàng đầu cho công tác vận hành điều tiết, nhưng thời tiết cực đoan và Covid-19 cũng đang định hình các hoạt động điều tiết trong 2021.
Mặc dù năm 2021 mới chỉ đi được nửa chặng đường, nhưng các cơ quan nhà nước quản lý điều tiết và các nhà vận hành lưới điện khu vực đã phải bận rộn để đối mặt với các vấn đề mới của quá trình chuyển đổi năng lượng. Làm thế nào để các công ty lập kế hoạch về nguồn phù hợp với các mục tiêu chính sách của tiểu bang? Làm thế nào để tất cả các loại pin trong các xe điện (EV) trở nên tích hợp với lưới điện tốt hơn? Làm cách nào để khách hàng có thể nhận được sự hỗ trợ cần thiết để đưa ra các quyết định về năng lượng thông minh hơn?
Những câu hỏi này và nhiều câu hỏi khác được đặt ra cho các cơ quan quản lý điều tiết vào năm 2021 và Adavanced Energy Economy đã theo dõi cách các cơ quan quản lý giải quyết những câ hỏi này. Hiện tại, các xu hướng quản lý trên toàn quốc cho thấy rằng năm 2021 sẽ là một năm chuyển đổi theo kiểu khác.
1.Năng lượng tái tạo quy mô lớn đã sẵn sàng để tiếp tục tăng trưởng
Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ, gần 70% công suất bổ sung quy mô lớn trong năm 2021 sẽ là năng lượng tái tạo, ở mức kỷ lục 15,4 gigawatt năng lượng mặt trời xây mới. Vào tháng 3, Xcel Energy ở Colorado đã đệ trình Kế hoạch Năng lượng Sạch đầu tiên của mình để hỗ trợ mục tiêu giảm 80% lượng phát thải khí nhà kính của ngành điện vào năm 2030. Vào tháng 5, các cơ quan quản lý Indiana đã chấp thuận yêu cầu của Công ty Northern Indiana Public Service về công suất năng lượng mặt trời xây mới 900 megawatt theo kế hoạch tích hợp nguồn năm 2018 của công ty này. Ở khu vực Tây Nam, việc thực hiện Quy tắc năng lượng của Arizona là cả một hành trình khókhăn, nhưng Ủy ban Tổng công ty Arizona đã tạo tiền đề cho một cuộc bỏ phiếu vào mùa thu yêu cầu các công ty điều tiết phải đạt được 100% năng lượng sạch vào năm 2070 với một số mục tiêu tạm thời. Các bang khác như New York, North Carolina, Michigan, Nevada, California và Washington đều có những hoạt động tích cực về việc mua sắm các nguồn năng lượng tái tạo mới.
2. Các nguồn năng lượng phân tán mở ra nhiều giá trị hơn
Các cơ quan quản lý trên toàn quốc đang tìm hiểu cách thức làm sao để các nguồn năng lượng phân tán như điện mặt trời mái nhà, hệ thống lưu trữ, hiệu quả năng lượng, xe điện (EV) và điều khiển phụ tải có thể đem lại nhiều lợi ích hơn cho lưới điện và khách hàng. Không nơi nào các cuộc thảo luận sôi nổi hơn ở California. Ủy ban Điều tiết Công của California (CPUC) đã phê duyệt một dự án thí điểm cho các công ty điều tiết để bù các nguồn điện phân tán sau công tơ nhằm tránh hoặc trì hoãn việc nâng cấp hệ thống phân phối. Dự án thí điểm này cũng áp dụng một số liệu mới để xác định các lợi ích của lưới điện do hiệu quả mang lại và tiếp tục xem xét một quy trình nối lưới (net-metering) cuả tiểu bang mà quy trình này đang gây tranh cãi gay gắt. Ủy ban Điều tiết Công của California cũng sẽ sớm bắt đầu một tiến trình lớn để chuẩn bị cho một tương lai năng lượng có nhiều nguồn năng lượng phân tán lớn hơn nữa. Các ủy ban của các tiểu bang khác cũng đang đánh giá làm sao đem lại giá trị của nguồn điện phân tán cho lưới điện bao gồm các ủy ban ở New York, Massachusetts, Colorado, Maryland, Michigan, Minnesota, Arizona, Oregon và Hawaii.
3. Đầu tư vào điện khí hóa giao thông tiếp tục tăng mạnh
Điện khí hóa giao thông tiếp tục là một chủ đề nóng đối với các cơ quan quản lý điều tiết. Theo Atlas Public Policy, cho đến nay, các ủy ban điều tiết công đã phê duyệt hơn 2,6 tỷ đô la cho các chương trình EV. Tại Michigan, DTE Energy gần đây đã được bật đèn xanh để triển khai giai đoạn hai của chương trình Electric Vehicle Charging Forward, mang đến cơ hội mới cho tập huấn và tiếp cận khách hàng, dịch vụ tư vấn về xe điện và triển khai trạm sạc xe điện. Các cơ quan quản lý Minnesota gần đây cũng đã phê duyệt các Kế hoạch Điện khí hóa Giao thông Vận tải năm 2020 của các công ty và đặt ra các yêu cầu mới cho các kế hoạch trong tương lai để tích hợp nhu cầu điện của xe điện vào lưới điện. California tiếp tục đi đầu bằng cách phê duyệt các mức giá mới hỗ trợ hoạt động kinh tế của bộ sạc nhanh, cho phép một chương trình mới triển khai hơn 2.000 bộ sạc EV mới tại các căn hộ và nơi làm việc, đồng thời đặt nền móng cho 240 triệu đô la đầu tư theo dõi để hỗ trợ nhu cầu thu phí của cư dân chung cư, người có thu nhập thấp và các nhóm đối tượng ưu tiên khác. Tại Maine, Central Maine Power đã tìm cách thúc đẩy ranh giới của điện khí hóa phương tiện giao thông đường thủy bằng cách đề xuất một thí điểm hỗ trợ điện khí hóa các chuyến phà trong khu vực. Các bang khác, bao gồm New York, Maryland, Florida, Colorado và Arizona, cũng đã có những hoạt động tích cực về điện khí hóa giao thông trong năm nay.
4. Nỗ lực điện khí hóa các tòa nhà ở được gia tăng khi khí đốt tự nhiên phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ
Đã có nhiều cuộc tranh luận trong vài năm qua xung quanh việc khử các bon trong các tòa nhà ở và tương lai của hệ thống khí đốt tự nhiên, và cuộc tranh luận đó đã trở nên nóng hổi hơn trong năm nay. Cho đến nay của 2021, các nhà quản lý Colorado tiếp tục tiến hành quá trình khử cacbon trong hệ thống khí đốt tự nhiên khi họ chuẩn bị cho các cơ quan điều tiết để đệ trình các kế hoạch điện khí hóa mới phù hợp với luật được thông qua trong phiên họp này. Ủy ban Điều tiết Công Nevada có kế hoạch mở một thủ tục mới về quy hoạch khí đốt dài hạn ở bang đó. Sau quyết định mang tính bước ngoặt vào năm 2020 của California về việc thành lập các chương trình điện khí hóa có lợi cho việc điều tiết trị giá 200 triệu đô la, Ủy ban Điều tiết Công California tiếp tục tiến trình hướng dẫn các chính sách và quy tắc trong tương lai về quy hoạch khí đốt; nó sẽ kết thúc vào năm 2022. Các ủy ban dịch vụ điều tiết ở Massachusetts, Connecticut, Illinois, Wisconsin và Oregon cũng đang giám sát các thủ tục để lập kế hoạch cho các công nghệ trong việc điện khí hóa các công trình.
5. Xem xét mở rộng và cải tổ các thị trường buôn bán điện
Các thị trường bán buôn điện được thiết kế tốt có thể là động lực mạnh mẽ cho sự phát triển năng lượng tiên tiến. Khi các tiểu bang tìm cách giảm chi phí cho khách hàng của các công ty điện lực, nâng cao độ tin cậy của hệ thống và đáp ứng các mục tiêu chính sách, các tổ chức truyền tải trong khu vực và các nhà vận hành hệ thống độc lập đóng vai trò là công cụ quan trọng để cho phép sử dụng hiệu quả việc truyền tải và phát điện. Ở vùng Đông Nam, một số công ty điều tiết lớn đã nộp đơn lên Ủy ban Điều tiết Năng lượng Liên bang về Thị trường trao đổi năng lượng Đông Nam mới (gọi tắt là SEEM). SEEM sẽ cho phép mua bán điện bán buôn giữa các công ty điện lực với khoảng thời gian là 15 phút; tuy nhiên, khái niệm này không phù hợp với cấu trúc tổ chức truyền tải điển hình, thiếu cơ chế đảm bảo tính minh bạch của thị trường và chưa tính đến tiềm năng tiết kiệm cho khách hàng. Ở miền Tây, sự quan tâm đến thị trường toàn khu vực đang tăng lên, bằng chứng là luật gần đây ở một số tiểu bang, cũng như các cuộc điều tra ủy ban đang diễn ra ở Colorado và Nevada. Các tiểu bang trong vùng của ISO-New England và PJM cũng đã tiếp tục thảo luận về những lo ngại về sự không ăn khớp giữa các quy tắc thị trường và các chính sách năng lượng sạch của tiểu bang. Không kém phần quan trọng, FERC đã hợp tác với Hiệp hội Quốc gia về Ủy ban Quy định điều tiết để thành lập một lực lượng đặc nhiệm liên bang-nhà nước về truyền tải điện nhằm tối ưu hóa lợi ích của việc truyền tải điện mới và phân bổ chi phí một cách công bằng - những vấn đề quan trọng đối với việc chia sẻ nguồn điện tái tạo quy mô lớn trên diện rộng các khu vực của đất nước.
6. Thời tiết cực đoan bó buộc các hành động điều tiết
Một cơn bão mùa đông rất lớn ở Texas và nhiệt độ cực đoan ở California là hai ví dụ điển hình về thời tiết khắc nghiệt trong năm nay. Cả hai sự kiện đều nhấn mạnh nhu cầu về tính linh hoạt, có khả năng phục hồi của các nguồn điện phía cung và phía cầu để bảo vệ khách hàng khỏi sự mất điện lưới điện kéo dài. Trong bối cảnh biến động về quy định diễn ra tại Ủy ban Điều tiết Công Texas sau khi việc mất điện mùa đông, các cơ quan quản lý đã nhấn mạnh một loạt các vấn đề bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng này, bao gồm lệnh tạm hoãn ngắt kết nối dịch vụ, các tiêu chuẩn thời tiết, các kế hoạch bán lẻ điện và cơ chế định giá khi thiếu điện ERCOT. Hơn nữa, cơ quan lập pháp Texas đã thông qua 25 dự luật yêu cầu hành động của ủy ban đối với một loạt các vấn đề thậm chí còn rộng hơn để tăng cường độ tin cậy của hệ thống. Sau đợt nắng nóng toàn khu vực vào mùa hè năm ngoái, các cơ quan quản lý của California đã thực hiện một cuộc họp vào mùa thu năm 2020 để giải quyết về độ tin cậy ngắn hạn của lưới điện. Những hành động này đã có tác động ngay trong năm nay: Nhà điều hành lưới điện của California lưu ý rằng các nguồn lưu trữ pin và phản ứng phụ tải đã giúp duy trì điện trong đợt nắng nóng giữa tháng 6. FERC và các bang bao gồm New York, Arkansas, Colorado và Oregon cũng đang phải giải quyết các lỗ hổng liên quan đến khả năng phục hồi của hệ thống và tác động của việc gián đoạn lưới điện do thời tiết khắc nghiệt gây ra.
7. Việc tìm kiếm nguồn điện không carbon gia tăng
Với việc ngày càng có nhiều bang hướng tới mục tiêu 100% năng lượng sạch và tiến tới mục tiêu đó bằng cách bổ sung các nguồn năng lượng tái tạo, các cơ quan quản lý đang bắt đầu tìm kiếm các giải pháp đảm bảo năng lượng không carbon luôn sẵn sàngbất kể thời điểm nào. Trong khi bộ lưu trữ pin có thể được sử dụng để đáp ứng nhu cầu công suất ngắn hạn, ngày càng có nhiều sự quan tâm đến các công nghệ không phát thải carbon có thể cung cấp công suất và các dịch vụ lưới điện trong thời gian dài. Tại California, Ủy ban Điều tiết công California đã ban hành một quyết định đột phá vào tháng 6 để mua 11,5 gigawatt các loại hình năng lượng mới vào năm 2026, trong đó ít nhất 1 GW phải được lưu trữ năng lượng dài hạn và ít nhất 1 GW phải đến từ các nguồn “sạch” như địa nhiệt. Tại New York, các nhà điều hành lưới điện đang lập mô hình sử dụng khí tự nhiên tái tạo và hydro từ quá trình điện phân tại các nhà máy đốt khí hiện có. Kế hoạch tổng hợp loại hình mới nhất của Evergy ở Missouri dự kiến mua gần 4,5 GW điện tái tạo và nguồn "không carbon, có thể phân tán" vào năm 2040. Các cơ quan quản lý ở Massachusetts, Colorado và Nevada cũng đang xem xét việc chứng minh, mua sắm hoặc nghiên cứu các nguồn tài nguyên không carbon.
8. Các hạn chế liên quan đến đại dịch đối với việc ngắt kết nối nguồn điện đã hết hạn, nhưng chi phí vẫn còn đọng
Vào thời điểm 10 xu hướng quy định của AEE được ban hành vào tháng 12 năm 2020, một nửa số tiểu bang của Hoa Kỳ đã áp dụng một số hình thức tạm hoãn ngắt kết nối và nhiều tiểu bang đã mở cổng để giải quyết những thách thức ngắn hạn đối với công ty điện lực và khách hàng của họ do tác động của Covid-19. Ngày nay, các bang tiếp tục xử lý các vấn đề liên quan đến đại dịch, bao gồm cả việc khách hàng chậm thanh toán và thu hồi chi phí của các công ty. Tình hình đặc biệt nghiêm trọng ở New York, nơi tổng số hóa đơn quá hạn trên các hình thức điều tiết được quy định đã tăng lên khoảng 2 tỷ đô la. Các bang như Massachusetts đã tiếp tục gia hạn lệnh cấm ngắt kết nối vào mùa hè, trong khi các bang khác, bao gồm Texas và Wisconsin, đã chấm dứt lệnh cấm nhưng vẫn tiếp tục yêu cầu báo cáo thường xuyên về tài chính của công ty điện lực và quản lý các hóa đơn quá hạn. Với tác động tài chính kéo dài của đại dịch đối với khách hàng và các dịch vụ công ty điện lực, năm 2021 có thể chứng kiến sự gia tăng trong hoạt động giá cước khi công ty điều tiết tìm cách thu hồi chi phí.
9. Nỗ lực truy cập dữ liệu được chú ý nhiều hơn
Khi lưới điện trở nên thông minh hơn và phân tán rộng hơn, việc tăng cường truy cập vào dữ liệu có thể giúp người tiêu dùng đưa ra các quyết định về sử dụng năng lượng sáng suốt hơn và mang lại cho các công ty bên thứ ba cơ hội đem lại nhiều giá trị hơn từ các loại hình phân tán của khách hàng. Tại Washington, D.C., các cơ quan quản lý gần đây đã ban hành quyết định yêu cầu Pepco và Washington Gas đưa ra báo cáo năng lượng gia đình của khách hàng - tương tự như các báo cáo hiện có ở Maryland và các bang khác - hiển thị dữ liệu sử dụng chi tiết cũng như thông tin về khí nhà kính. New York đã thực hiện một bước tiến lớn khi yêu cầu tạo ra Integrated Energy Data Resource như một nơi tổng hợp cho các dữ liệu liên quan đến năng lượng trong tiểu bang. Colorado cũng đang xem xét các vấn đề truy cập dữ liệu trong một thủ tục mới có thể sửa đổi sáng kiến Advanced Grid Intelligence and Security của Xcel để cho phép các công ty quản lý năng lượng của bên thứ ba truy cập vào dữ liệu năng lượng của khách hàng. Các tiểu bang khác, bao gồm Maryland, Minnesota và California, cũng có các cổng hoạt động về truy cập dữ liệu.
10. Vận hành dựa trên hiệu suất đang định hình lại hành vi của công ty điện lực
Mặc dù không phải là một khái niệm mới, vận hành dựa trên hiệu suất (performance-based ratemaking, PBR) đang được thực hiện trong các ủy ban điều tiết nhằm tăng cường điều chỉnh các quy định về chi phí dịch vụ truyền thống bằng cách khuyến khích thúc đẩy lợi ích của khách hàng và và công ty điện lực và giúp đạt được các mục tiêu chính sách của nhà nước. Tại Nevada, ủy ban đã đề xuất ba cơ chế khuyến khích hiệu suất mới để nhằm giảm phụ tải giờ cao điểm, điện khí hóa giao thông và giảm phát thải khí nhà kính. Các cơ quan quản lý Hawaii đã phê duyệt danh mục cơ chế hoạt động theo khuôn khổ PBR mới đã được thông qua vào tháng 12 năm 2020. Cơ chế này gồm ba cơ chế khuyến khích khi vận hành mà tập trung vào kết nối các nguồn điện phân tán, các chương trình tiết kiệm năng lượng có giá rẻ thấp và cơ sở hạ tầng nối lưới tiên tiến. Tại Minnesota, ủy ban đang trưng cầu ý kiến phản hồi về một loạt các chỉ số hiệu suất và khuyến khích gắn liền với các chương trình thử nghiệm tính linh hoạt của các công ty điều tiết. Massachusetts, Connecticut và Colorado cũng đang tích cực xem xét PBR trong việc điều chỉnh các hoạt động điều tiết cụ thể.