Vấn đề Toàn cầu, Hành động Địa phương

1/07/2019 | Viết bởi : Thanh Huyen

Từ ngày 19/05/2019 đến 23/05/2019,Trại hè Công dân Xanh 5 ngày 4 đêm đã diễn ra, quy tụ 49 trại viên là các bạn học sinh trường cấp 2 thuộc các tỉnh miền Bắc trong một hành trình cùng nhau tìm hiểu về các vấn đề môi trường quanh ta và cùng nhau tìm hiểu các giải pháp năng lượng tái tạo. Trại hè Công dân Xanh 2019 được tổ chức không chỉ với mong muốn gợi mở một môi trường tự do học hỏi và khám phá những sáng kiến Xanh về chủ đề Năng lượng, môi trường không khí cho các công dân nhí. Trước hết, chúng tôi mong muốn tạo ra một sân chơi để phát triển kỹ năng “Công dân toàn cầu” trong các bạn trẻ một cách tự nhiên nhất. Hãy cùng nhìn GreenID nhìn lại những trang nhật kí trong 05 ngày trải nghiệm vừa qua của các bạn nhé!

Ngày 1: Chuyến tàu công dân xanh chính thức khởi động
Vậy là sau bao mong mỏi cho một hành trình trải nghiệm và khám phá tại Trại hè Công dân Xanh 2019, sáng 19/06/2019, 50 sao xanh nhí đã cùng nhau hội tụ tại Nhà Diều, Trầm Lộng, Ứng Hòa Hà Nội, mang theo đó cả những háo hứng, tinh thần ham học hỏi và nụ cười sáng trên môi. Đồng hành cùng các em trại sinh là ông Antonie Vanda Else – Đại diện Liên minh Châu Âu, Nhà sáng lập và thiết kế không gian kiến trúc Xanh Nhà Diều, các thầy cô đại diện từ 05 trường học cùng các chuyên gia đào tạo, chuyên gia năng lượng, không khí từ GreenID Vietnam.

Gặp gỡ và làm quen

Ông Antonie Vanda Else – Đại diện Liên minh Châu Âu chia sẻ, giao lưu về chương trình Trường học Xanh với các em Trại sinh

Ngày đầu tiên, gần 70 thành viên từ những mảnh đất khác nhau, những tỉnh thành đa dạng, cùng bước ra khỏi lớp học với bàn ghế, sách vở; hòa vào thiên nhiên cây cỏ, “phá băng” những khoảng cách. Ngại ngần ban đầu cũng dần hóa thân quen. Đến với một môi trường mới, hòa nhập và thích ứng là điều đầu tiên chúng tôi muốn gợi mở đến các em thông qua các hoạt động xây dựng hương ước, đồng thuận, quy tắc cho Trại hè. Trại hè này dành cho chính các em, vậy nên để các em được tự do xây dựng những “luật lệ” cho “ngôi làng” mà các em sẽ gắn bó xuyên suốt 5 ngày chính là cách xây dựng tinh thần chủ động, trách nhiệm và hòa hợp trong một môi trường đa văn hoá.

Tôi và bạn, chúng ta mang đến Trại hè điều gì?

Kết nối và sẻ chia

Bài học về lắng nghe và trân trọng những vẻ đẹp tự nhiên và văn hóa từ địa phương cũng là một trong những điều chúng tôi muốn các em hiểu để khơi gợi tinh thần công dân toàn cầu trong em. Trong hoạt động 2 tiếng buổi chiều, các em đã cùng nhau trải nghiệm một loạt các hoạt động với tranh đông hồ, chơi chuyền, với lội ao bắt cá, với khu vườn xinh xắn và những chậu hoa. Ngắm nhìn những gương mặt rạng rỡ, những giọt mồ hôi hay những bàn tay lấm lem bùn đất của các em, chúng tôi tin rằng những chồi non nhỏ đang được ươm mầm trong mỗi em, thật xanh, thật nhiều tin tưởng.

Cuộc thi bắt cá

Nụ cười của em

Ngày 2: Hành trình khám phá
Bùng nổ và say mê là điều GreenID chúng tôi có thể cảm nhận được qua tiếng hô hào hứng, nụ cười rạng rỡ và sự lăn xả vào các hoạt động từ các em trong ngày hội khám phá vấn đề toàn cầu của Trại hè Công dân Xanh. Hoạt động ngày thứ 2 của Trại hè Công dân Xanh được thiết kế dưới dạng một trò chơi lớn mà ở đó các em cần trải qua hàng loạt 06 thử thách cam go mà ban tổ chức (BTC) đặt ra, từ đó khám phá ra những vấn đề xung quanh môi trường đang gặp phải một cách tự nhiên nhất.

Khởi động ngày 2: Cuộc thi Đua ghe ngo

Cách thức lồng ghép những kiến thức về chủ đề năng lượng, môi trường không khí thông qua trò chơi, tạo không gian thoải mái nhất cho trẻ trực tiếp xử lý các tình huống và định hướng giải quyết vấn đề địa phương, chính là phương pháp tiếp cận giáo dục chính không chỉ ở buổi sáng thứ 2 mà còn xuyên suốt Trại hè Công dân Xanh 2019. Và việc lắng nghe, trải nghiệm trực tiếp các vấn đề môi trường trên toàn cầu đang gặp phải thông qua mô phỏng trò chơi chính là khởi đầu để định hình những suy nghĩ về việc cần phải thay đổi, xây đắp những thói quen, hành vi xanh trong Trẻ, vì chính bản thân mình, gia đình mình và những người mình thương yêu. 06 chặng đua của cuộc đua kỳ thú với nhiều thách thức “Năng lượng Xanh” “Không khí sạch”, nào là thử thách vượt khó với chặng Nước, hay thi tài độ khéo léo với chặng “Rác thải”, cho đến đòi hỏi tính kiên nhẫn và tinh thần đồng đội cao ngút trong chặng đua cuối “Tìm mật tranh”. Tất cả dường như không hề làm chùn bước chân các em dưới cái nắng ngày hè 35 độ.

Chặng 2: Vượt dòng sông rác thải

Những gương mặt lấm lem nước và bột màu, những bước chân trần chẳng sợ bẩn, những lời động viên nhau khi tưởng như gần một giờ đồng hồ trôi qua vẫn chưa hoàn thành xong thử thách; rồi những chia sẻ, gắn bó khi chờ đợi nhau cùng ăn trưa, cùng tự xây dựng quy định về thời “tắm giặt” thật bình đẳng, cả cái cách các em đang dần biết quan sát xung quanh, giúp đỡ anh chị BTC chuẩn bị chương trình mới sáng sớm tinh sương hay giữa trưa hè nắng nóng. Mấy đứa lúc ăn trưa cứ hỏi các anh chị năm sau Trại hè có tổ chức tiếp không, có đứa lại âm thầm dúi nhẹ vào tay chị cái kẹo có thắt nơ vàng xinh xắn. Những đứa trẻ luôn dành tấm lòng rộng mở yêu thương nhiều thật nhiều với những người chúng thương, nơi chúng gắn bó, và chẳng màng nghĩ gì.

Ngày thứ hai đã trôi qua thật trọn vẹn và đầy cảm xúc, không chỉ ở các em nhỏ, mà còn trong tất cả các thầy cô, BTC chương trình Trại hè Công dân Xanh. Hành trình Khám phá bản thân, khám phá các vấn đề môi trường hiện hữu đã khép lại. Cảm ơn các em bởi những trong sáng trong ý nghĩ, tinh thần tiên phong trong cách làm và sự sẵn sàng lăn xả chẳng màng điều gì. Chúng tôi hiểu rằng, giáo dục một đứa trẻ không phải là đào tạo, giảng dạy, là truyền đạt 1 phía từ bên này sang bên kia. Tự thân các em có thể khám phá ra vô vàn những sáng kiến, có thể làm được những điều không tưởng, chỉ cần các em được gợi mở không gian, được lắng nghe và cùng san sẻ.

Chặng 3: Giải cứu nước sạch

Chặng 4: Không khí của em - Diều ơi, bay lên!

Em làm sáng kiến Xanh

Ngày thứ 3: Cùng nhau thu hẹp khoảng cách năng lượng
Chủ đề Năng lượng không phải là một chủ đề mới lạ hoàn toàn với 50 trại sinh của Trại hè Công dân Xanh 2019. Song để các em tiếp cận nó một cách tự nhiên nhất, để xây dựng trong các em tính trách nhiệm cùng tinh thần “Can Do” thì không phải là điều dễ dàng.

Bài học về cách thức “Sử dụng Năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong gia đình, nhà trường” ngày hôm nay đã đến với các em thật tự nhiên qua các trò chơi, qua việc xây dựng không gian trải nghiệm chân thực mà gần gũi. Làm thế nào để các em trải nghiệm được vấn đề thiếu hụt năng lượng ngay tại phòng sinh hoạt vỏn vẹn 50m2 diện tích? Làm thế nào để khơi gợi sự đổi thay và hình thành nên các thói quen sử dụng năng lượng hiệu quả trong các em? Một phòng trống giữa ngày hè nắng trên 30 độ, có những bạn được ngồi ở nơi có quạt, có những bạn phải chịu nắng nóng bên cạnh cửa sổ hắt vào, có bạn chỉ được cầm quạt lá, có bạn được cầm quạt điện nhưng bị hỏng. Thực trạng vấn đề về điện năng từ mọi miền đất nước bỗng chốc thu nhỏ lại, hiện hữu trực quan trong tâm trí lũ trẻ. Thì ra thiếu hụt năng lượng không phải ở đâu xa. Thì ra điện nước - những nhu cầu cơ bản của mỗi người – không phải lúc nào hay ở đâu cũng hiện hữu đáp ứng. Hành trình thu hẹp khoảng cách năng lượng thật đơn giản mà mỗi em đều có thể làm được, một khi nhận thức và cùng chung tay tiết kiệm.

Chạy tiếp sức - Thu hẹp khoảng cách năng lượng

Chúng tôi hiểu rằng trẻ nhỏ - với tình yêu vô điều kiện và tấm lòng rộng mở sẻ chia – sẽ luôn biết cách hành xử công bằng, cho chính gia đình mình và cho những người xung quanh. Sử dụng Năng lượng tiết kiệm, hiệu quả là chủ đề mang kiến thức chuyên sâu đầu tiên, trước khi chúng tôi muốn các em khám phá tới những giải pháp thay thế cho các nguồn năng lượng đang dần cạn kiện. Nhìn cách các em tăng điều hoà lên 26 độ khi sử dụng, cách các em uống cạn ly nước rót ra, GreenID tin rằng: bằng một cách tự nhiên nhất, những đứa trẻ đang lớn lên thật xanh, thật biết cách trân trọng và bảo vệ những gì đã có xung quanh mình.

Ngày thứ 4: Tôi và Bạn kiến tạo Tương lai Xanh

Chủ đề về Năng lượng tái tạo có trừu tượng và xa vời, có thật khó để khơi gợi hứng thú lắng nghe, học hỏi nơi các em học sinh như vẫn tưởng? Thật ra hoàn toàn không phải vậy. Chúng tôi hay bảo các em rằng: Năng lượng thật ra chỉ đơn thuần là quạt em mát hàng ngày, là nguồn nước em uống mỗi khi khát, là ánh điện thắp sáng cho em viết em tô màu mỗi tối,… và Năng lượng tái tạo với chúng ta, với các em học sinh cũng gần gũi như ánh nắng mặt trời gọi em thức dậy mỗi sáng, gió mát khi em chạy nhảy, nước nơi con suối em bắt cá,… Sống chan hòa với thiên nhiên, trân trọng những giá trị vốn có của nó mỗi ngày, hành xử tử tế với lượng điện và nước ta sử dụng, đấy là khi chúng ta sẵn sàng để mang nguồn năng lượng tái tạo đến với ngôi nhà em sống, mái trường em học tập gắn bó mỗi ngày.

Em thí nghiệm mô hình quạt gió tạo ra điện năng

Tự sáng chế mô hình nhà có tấm pin năng lượng mặt trời áp mái, thắp sáng bóng đèn LED

Làm việc nhóm

Thực hành với những bộ dụng cụ thí nghiệm trực quan sinh động là phương thức chúng tôi lựa chọn để thúc đẩy tính tò mò khám phá, sự sáng tạo về chủ đề năng lượng tái tạo nơi các bạn nhỏ. Tự sáng chế ra tua-bin gió đơn giản tạo ra điện năng; tự làm những ngôi nhà bằng đồ tái chế với tấm pin năng lượng trên mái nhà, thắp sáng bóng đèn bên trong; trải nghiệm với bộ thí nghiệm sức nước làm chạy cánh quạt; tự sáng chế lắp ráp chiếc xe chạy bằng pin năng lượng mặt trời… Buổi sáng ngày thứ 4 của Trại hè Công dân xanh đã được thiết kế dựa trên mô hình world – café – khi mà các em học sinh được phân thành các nhóm để trực tiếp thực hành từng thí nghiệm với công cụ sẵn có. Nghe tiếng các em cười giòn tan nơi góc sân, tiếng vỗ tay vỡ òa khi tự mình tạo ra được nguồn điện thành công, nghe các em giới thiệu về sản phẩm ngôi nhà sử dụng tấm pin mini áp mái mà các em tự thiết kế đầy tự hào… chúng tôi biết năng lượng tái tạo đã không còn là chủ đề xa xôi với các bạn nhỏ. Truyền cảm hứng sáng tạo cho các em thông qua mô hình trực quan chính là bước đầu để thúc đẩy ý tưởng mang nguồn năng lượng xanh đến từng ngôi nhà Việt nơi những Công dân Xanh trong tương lai.

Thí nghiệm với Bộ kít năng lượng mặt trời

Ngày 5: Ngày chia tay

Vậy là 05 ngày Trại hè Công dân Xanh 2019 đang dần khép lại. Trong suốt hành trình trở thành công dân xanh toàn cầu của các em, GreenID thật biết ơn và vinh dự khi trở thành những người mở lối và bạn đồng hành. Cảm ơn tất cả các em. Chúng tôi tin rằng những bài học của ngày hôm qua sẽ là hành trang cho các em thêm vững vàng trên quãng đường sống xanh, sống trách nhiệm với môi trường, tự nhiên, với những người các em yêu thương. Chúng tôi cũng không mong gì hơn là những tình cảm và ý nghĩ thật đẹp các em nuôi dưỡng trong 05 ngày vừa qua sẽ được mang trở về nhà, dành cho người thân yêu trong gia đình, mang đến trường và chia sẻ với bạn bè thầy cô. Hãy mang những câu chuyện, những trải nghiệm và những tình cảm ở Trại hè về với cuộc sống thường ngày của các em nhé.