Hà Nội, ngày 12/6, Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam (VSEA) và Liên minh Phòng chống Bệnh không lây nhiễm Việt Nam (NCDs-VN) tổ chức Lễ trao giải Cuộc thi Vành khuyên xanh về chủ đề ô nhiễm không khí (ONKK) và Tọa đàm “Mối quan tâm của cộng đồng về ONKK từ nguồn phát thải công nghiệp – Vấn đề mới nổi”.
Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành vấn đề luôn nóng hổi và nhận được sự quan tâm lớn của cộng đồng. Bởi lẽ, chúng ta đã thấy những tác động của ô nhiễm không khí đến sức khỏe, cuộc sống của chúng ta một cách rõ ràng. Đó là chưa kể tới hàng loạt các sự cố môi trường như vụ cháy tại nhà máy Rạng Đông, hay tro bay tại khu vực nhiệt điện Vình Tân gây bức xức trong cộng đồng. Tuy nhiên, các nguồn gây ô nhiễm không khí vẫn còn là vấn đề gây tranh cãi. Trong bối cảnh đó, từ tháng 2-5/2020, Cuộc thi Sáng tác tác phẩm truyền thông về chủ đề ô nhiễm không khí đã được đồng tổ chức bởi Liên minh VSEA và NCDs-VN. Ban tổ chức đã nhận được 77 tác phẩm dự thi, 50 tranh/ảnh, 4 videos và 16 bài viết. Kết quả cuộc thi được trao cho 5 giải báo chí; 9 giải hình ảnh và 4 giải ban tổ chức bình chọn. Ông Nguyễn Trọng An – Điều phối Liên minh NCDs-VN – Đại diện Ban tổ chức Cuộc thi cho biết “Cuộc thi Vành khuyên xanh về ô nhiễm không khí chính là góc nhìn đa chiều, tiếng nói của chính những người dân về hiện trạng, nguyên nhân, tác động, giải pháp của vấn đề ô nhiễm không khí. Từ đây, thúc đẩy hành động của cộng đồng trong quá trình xây dựng và hoàn thiện các chính sách về không khí sạch”.
Bên cạnh đó, theo các chuyên gia đánh giá, công nghiệp cũng là một trong ngành đóng góp rất lớn vào ô nhiễm không khí nhưng chưa được quan tâm đúng mực. Vấn đề đặt ra liệu cần có những giải pháp quyết liệt hơn để giải quyết các nguồn phát thải này. Tọa đàm “Mối quan tâm của cộng đồng về ONKK từ nguồn phát thải công nghiệp – Vấn đề mới nổi” là nơi cộng đồng chia sẻ câu chuyện, mong muốn đề xuất của họ đồng thời thảo luận các chuyên gia nhằm khuyến nghị giải pháp chính sách trong Bảo vệ môi trường không khí trước bối cảnh Luật Bảo vệ môi trường đang được thảo luận tại kì họp quốc hội.
“Một xã Thanh Hải có đến 4,5 nhà máy xi măng. Về buổi chiều, nắng nóng như thế này cả khu vực mấy chục cây số, khói bụi mờ như sương, vài ba ngày nếu không quét dọn là bụi đầy mái nhà, dân khổ như thế mà không biết làm thế nào. Qua Báo cáo Đánh giá tác động xã hội môi trường của các xí nghiệp, công ty thì các phương án, phương pháp đều tốt, nhưng khi đi vào thực hiện giỏi thì được 20,30% còn đến 80% là không thực hiện” Ông Trịnh Văn Sỹ - Hội cựu chiến binh xã Thanh Hải, huyện Thanh Liêm, tình Hà Nam, đại diện cho người dân bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí cho biết. Khằng định thêm những tác động từ sản xuất công nghiệp đến ô nhiễm không khí. Ông Đinh Hồng Tảo – trạm y tế xã Thanh Hải đã đưa ra những con số giật mình tại địa phương. Tổng số ca tử vong tại địa phương tính từ năm 2015 đến 5 tháng đầu năm 2020 là 297, thì tỷ lệ tử vong do ung thư là 83/297, trong đó ung thư về hô hấp chiếm tỷ lệ 39/83, gần 50%. “Với xã Thanh Hải, gần nhà máy khu công nghiệp, cách nhà máy điện than Ninh Bình 13km, nhà máy xi măng, xây dựng các vật liệu khai thác đá, bụi từ chất đá vôi, nhà máy xi măng gần nhất chỉ cách trạm y tế khoảng 1km” – Ông Tảo cho biết thêm.
PGS. Tiến sỹ Nguyễn Huy Nga – Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý môi trường Y tế – Bộ y tế nhấn mạnh tại tọa đàm ngành công nghiệp nặng ngày càng tăng thì ngày càng ô nhiễm hơn. Hiện nay trên thế giới 9/10 người đang hít không khí bẩn. Tỷ lệ người già, trẻ em bị bệnh hen suyễn tăng nhanh, chưa kể ung thu. Những hạt bụi nhỏ mang theo chất độc nguy hại từ công nghiệp không chỉ dừng đến phổi mà còn ngấm dần đến nhiều bộ phận khác.
“Phát thải từ các phương tiện cá nhân và xe máy giảm nhưng nhu cầu tiêu thụ điện dân dụng bù đắp nhu cầu từ hộ kinh doanh khiến cho hoạt động của các nhà máy điện vẫn diễn ra bình thường. Nhiều khả năng một số nhà máy trong khu công nghiệp vẫn hoạt động. Qua bản đồ vệ tinh, chúng tôi thấy lượng phát thải từ các nhà máy điện than và khu công nghiệp ở Quảng Ninh và Ninh Bình ở phía Nam Hà Nội tăng mạnh”. Phần giải thích chi tiết hơn được đề cập tại nghiên cứu “Mối quan hệ giữa Covid-19 và ô nhiễm không khí ở các thành phố Đông Nam Á” của Trung tâm Nghiên cứu về Năng lượng và không khí sạch (CREA) và được bà Isabella Suarez – Đại diện nhóm tác giả trình bày tại tọa đàm.
Kết thúc buổi tọa đàm, cộng đồng và chuyên gia đều đưa ra thông điệp cần có quy định và biện pháp chặt chẽ hơn về quy chuẩn kỹ thuật cũng như chế tài xử lý đối với các nguồn phát thải công nghiệp và được cụ thể hóa trong các văn bản pháp luật, đặc biệt là Luật bảo vệ môi trường đang được sửa đổi.
Xem chi tiết thêm về Lễ trao giải và buổi tọa đàm tại đây
--------------------------------
Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam (VSEA) thành lập năm 2012 bao gồm hơn 20 thành viên là các tổ chức phi chính phủ trong nước và quốc tế hoạt động vì sự phát triển năng lượng bền vững của Việt Nam và khu vực Mekong thông qua thúc đẩy chính sách phát triển năng lượng bền vững, sử dụng năng lượng hiệu quả và các giải pháp năng lượng tái tạo, huy động các bên liên quan tham gia của vào quá trình xây dựng và thực thi các chính sách năng lượng bền vững góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.
Liên minh Phòng Chống Bệnh Không Lây Nhiễm Việt nam (NCDs-VN) thành lập năm 2015, tính đến thời điểm hiện nay có 14 tổ chức thành viên. NCDs-VN tập hợp các nguồn lực trong và ngoài nước quan tâm nghiên cứu và vận động phát triển chính sách của Việt Nam thúc đẩy mỗi cá nhân, gia đình, cộng đồng và các tổ chức cùng hành động để giảm nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiểm (NCDs); giúp Việt nam tuân thủ tốt các khuyến cáo do tổ chức y tế thế giới và đại hội đồng Liên hiệp quốc đã đưa ra liên quan tới ngăn chặn sự gia tăng gánh nặng bệnh không lây nhiễm trên toàn cầu.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
Văn phòng Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam (VSEA)
Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID)
Địa chỉ liên hệ gửi về: Nhà c1x3, ngõ 6 Trần Hữu Dực, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Nguyễn Thị Hằng – Điều phối VSEA
Điện thoại: 098 4649567 Email: nthang@greenidvietnam.org.vn
Văn phòng Liên minh Phòng Chống các Bệnh Không Lây Nhiễm Việt Nam
Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Phát triển Cộng đồng (RTCCD)
Số 39, Ngõ 255 Phố Vọng, Hai Bà Trưng, Hà Nội
Cô Nguyễn Hồng Hạnh, Cán bộ truyền thông;
Điện thoại: 0936261993; Email: hanh.nguyen@rtccd.org.vn